پرسش: اگر ازدواجی که به جهت اینکه زیر سن قانونی بوده در دفتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده، چگونه میتوان آنرا ثبت کرد؟
پاسخ: ازدواجی که در دفتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده باشد در صورت وجود شرایط زیر در شناسنامه زن و شوهر ثبت می‌شود:
۱- ارائه اقرارنامه رسمی مبنی بر وجود رابطه زوجیت بین متقاضیان ثبت واقعه ازدواج، بنابراین اگر یکی از زن و مرد این اقرارنامه را ارائه نکند یا منکر ازدواج باشد در شناسنامه آنان این ازدواج ثبت نمیشود و برای حل اختلاف باید به دادگاه مراجعه کنند.
۲-در هنگام تنظیم اقرارنامه سن زوج ۲۰ سال و سن زوجه از ۱۷ سال کمتر نباشد، گرچه در این خصوص عقیده غالب آن است که ملاک در این خصوص سن بلوغ شرعی یعنی برای پسر ۱۵ سال و دختر ۱۳ سال قمری است.
۳-گواهی اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامههای زوجین مبنی بر اینکه نامبردگان در تاریخ اعلام واقعه در قید ازدواج دیگری نیستند.
پرسش: با توجه به ناآگاهي از قوانين و فقدان کنترل کافي بر مرزها در سالهاي گذشته، آمار ازدواج های زیر سن قانونی با زوج های افغانی یا عراقی افزایش یافته، اکنون سؤال این است: وضعیت تابعیت چنین ازدواج‌هایی چگونه است؟
پاسخ: هنگامی که زن ایرانی به عقد ازدواج مردی از اتباع بیگانه در می‌آید، در صورتیکه قانون کشور متبوع شوهر، تابعیت را تحمیل کند، زن نیز به تابعیت آن کشور در خواهد آمد و در غیر اینصورت، تابعیت او تغییری نخواهد کرد. البته لازم به ذکر است که در بیشتر کشورها و از جمله کشور ما، در صورت وقوع ازدواج، تابعیت مرد، به زن تحمیل می‌شود.
البته زنی که تابعیت شوهر خود را کسب کرده است، در صورت جدایی از وی یا فوت همسر، می‌تواند به تابعیت اولیه خود رجوع کند. قانون نیز این موضوع را پیش‌‌بینی کرده است که زن می‌تواند برای بازگشت به تابعیت سابق خود، درخواستی را مطرح کند. بدیهی است در صورت درخواست زن برای بازگشت به تابعیت سابق، با وی همانند فردی که برای نخستین بار است که می‌تواند تابعیت کشور دیگری را کسب کند، رفتار نخواهد شد.
پرسش: مشکلات زنان ایرانی که زیر سن قانونی و بدون کسب مجوز از وزارت کشور با اتباع بیگانه ازدواج کرده‌اند، چیست؟
پاسخ: در این خصوص باید گفت این زنان باید شرایط اشاره شده بالا را رعایت کنند و الاّ، فرزندان حاصل چنین ازدواج‌هایی، فاقد شناسنامه بوده و از حق تحصیل در مدارس ایرانی و تسهیلاتی همانند دریافت یارانه محروم هستند. البته ناگفته نماند طبق ماده واحده تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدوج زنان ایرانی با مردان خارجی مصوب ۲/۷/۸۵، فرزندان حاصل از چنین ازدواج هایی بعد از رسیدن به سن هجده سال تمام، می توانند تقاضای تابعیت ایرانی نمایند.
پرسش: آیا ازدواج دختر بعد از سن ازدواج نیز باید با کسب اجازه از ولّي باشد؟
پاسخ: بلی، ازدواج دختر باکره اعم از اینکه به سن قانونی رسیده و یا نرسیده باشد، با اجازه ولّي (پدر يا پدر بزرگش که ولي قهري نام دارند) اوست. در واقع، پدر و پدر بزرگ هر دو در عرض هم هستند، اگر پدر اجازه نداد و پدر بزرگ اجازه داد، اجازه ازدواج حاصل مي‌شود حتي اگر دختر به سن رشد که ۱۳ سال است هم برسد، باز اجازه پدر لازم است.
پرسش: همسرم پنج ماه است که از دادن خرجی خودداری می کند. آیا قانونا می توانم او را وادار به این کار کنم؟
پاسخ: مطابق ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده، هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند، به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می شود.
پرسش: زن چه موقع می‌تواند جهیزیه‌اش را از خانه مرد خارج کند؟ قبل از اینکه شکایتی در دادگاه کرده باشد می‌تواند جهیزه‌اش را ببرد و بگوید از قاضی حکم داشته است؟
پاسخ: زن مالک جهیزیه خود می‌باشد و لیکن اگر با مقاومت مرد روبرو شود می‌تواند به دادگاه دادخواست استرداد جهیزیه ارائه نماید و اگر احتمال فروش یا جابجایی آنها را بدهد می‌تواند ابتدا درخواست قرار تامین نماید.
