مفهوم اعسار
چنانچه زوج از طريق مراجع قضايي محکوم به پرداخت مهريه و ساير حقوق مالي زن شود، مي تواند با ادعاي اعسار (عدم توانايي در پرداخت) به صورت اقساطي از عهدۀ دين خود برآيد.
از سوی دیگر، به خاطر اينکه اجراي حکم از محل مستثنيات دين (شامل منزل مسکوني، وسايل و ابزار کسب و کار، تلفن مورد نياز شوهر و مبلغ وديعه برای اجاره)، در بعضي موارد ممکن نيست، هرگاه مرد به دليل عدم كفايت (ناکافي بودن) دارايي يا عدم دسترسي به مال خود قادر به اداي دين خود نباشد، مُعسر شناخته ميشود.
مرجع رسیدگی
دادگاه رسيدگي کننده به دعواي اعسار، همان دادگاهي است كه به دعواي اصلي (طلاق) رسيدگي می کند. بنابراين اگر مرد قادر به پرداخت يكجاي مهريه همسر خود نباشد، با دادن دادخواست اعسار، تقسیط یعنی قسطي شدن كل مهريه را درخواست کرده که پس از اثبات عدم توانايي در پرداخت يك جا، توسط قاضي حكم اعسار از پرداخت يك باره در دادگاه صادر ميشود.
البته برخي مردان با سوء استفاده از قانون اعسار و با تقلب از اظهار واقعي اموال خود، موجب صدور حکم تقسيط مهريه مي گردند که به علت بالا بودن برخي مهريه ها چه بسا وصول آن مادام العمر به طول انجامد.
بر اين اساس و با توجه به اينکه رويه جاري بر اين استوار است که بعضاً احکام صادره دادگاه ها تعدادیی سکه پيش و يک سکه در هر چند ماه است، بايد در نظر گرفت در مواردي که وجه مهريه بالاست، زن با چه مشکلاتي دست به گريبان خواهد شد. در حاليکه اگر مهريه ميزان معقول و متعارفي داشته باشد، مرد به تسويه زود هنگام آن راغب و تواناتر خواهد بود.
