بررسی برخی از جرائم ارتکابی در فضای مجازی: ✅✅✅
استفاده از شبکه‌های اجتماعی موبایلی علاوه بر خدمات و دستاوردهای فوق‌العاده مهم آن برای هر فرد، تهدیدات و خطراتی نیز در بردارد. لذا نحوه فعالیت و همچنین نحوه اقدام در موقع بروز خطر یا تهدید در این حوزه، مستلزم آگاهی از مقررات حقوقی است.
در حال حاضر بر اساس قوانین جاری، ادله الکترونیکی به‌عنوان ادله اثبات دعوی در جریان دادرسی مورد توجه قرار گرفته و با تصویب قانون جرائم رایانه‌ای، قانون‌گذار به‌صورت صریح به موضوع جرم در فضای مجازی پرداخته است.
زمانی که فردی توسط پیامک در موبایل و یا شبکه‌های اجتماعی در رابطه با ارعاب، ایجاد هراس، آبروریزی و اخاذی مالی و گاهی بهانه‌ای برای اجبار به رفتار غیراخلاقی توسط فرد دیگری تهدید می‌شود یا فردی با جملاتی در این فضا تهدید جانی می‌شود، قانون‌گذار امکان شکایت در این خصوص را فراهم کرده است.
قوانین مرتبط: ✅✅✅
🔸اولاً: مطابق قانون، افشای اطلاعات‌ِ خصوصی، جرم است.
در این ارتباط ماده ۷۴۵قانون مجازات اسلامی و در ادامه آن ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای افشای اسرار خصوصی دیگران را جرم دانسته و مجازات آن را جزای نقدی و حبس در نظر گرفته است.
ماده ۱۶قانون جرائم رایانه‌ای می‌گوید: «هركس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف كند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر كند، به‌نحوی که عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به حبس از نودویک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد. »
🔸ثانیاً: تهدید به انجام عملی که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی گردد، خواه تهدیدکننده به این واسطه، تقاضای مال به قصد اخاذی کرده و یا نکرده باشد، جرم مستقلی است که بر اساس ماده ۶۶۹قانون مجازات اسلامی تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و یا از دو ماه تا دو سال حبس برای آن درنظر گرفته شده‌است؛ بنابراین همین‌که کسی شما را تهدید به افشای اطلاعات خصوصی (شامل عکس‌ها، متن چت‌ها، صدای ضبط‌شده، فیلم و …) کرده باشد، حتی اگر هرگز آن عمل را انجام ندهد (که در اکثریت مواقع این تهدیدات هرگز عملی نمی‌شوند)، ارتکاب جرم «تهدید» از سوی او قطعی و برای شما قابل شکایت و پیگیری است.
🔸ثالثاً: برخلاف تصور عموم که متن گفتگو در شبکه‌های اجتماعی، ایمیل، صدای ضبط شده و فیلم را جزو دلایل قابل استناد به‌شمار نمی‌آورند، قانون، «ادله الکترونیک» را به رسمیت شناخته است؛ بنابراین اگر کسی شما را در این فضا، تهدید کرده است، باید بدانید تمام این محتواها در دادگاه بعنوان دلیل از شما و برعلیه شخص تهدیدکننده پذیرفته خواهند شد.
دادگاه، با مکانیسم مشخصی که توسط کارشناسان حوزه فناوری اجرا خواهد شد، صحت مدارک شما را بررسی کرده و در صورت تائید، ملاک و مبنای صدور حکم قرار خواهد گرفت.
در این مورد ماده ۱۲ قانون تجارت الکترونیکی چنین می‌گوید:«اسناد و ادله اثبات دعوی ممکن است به‌صورت «داده‌پیام» بوده و در‌هیچ محکمه یا اداره دولتی نمی‌توان بر اساس قواعد ادله موجود، ارزش اثباتی «داده‌پیام»را صرفاً به دلیل شکل و قالب آن رد کرد.»
🔸 نکته مهم: پذیرش ادله الکترونیکی از سوی دادگاه با روش‌های قانونی و توسط کارشناسان خبره در حوزه فضای مجازی (تائید کارشناسان پلیس فضای مجازی) موردپذیرش قرار می‌گیرد وگرنه ممکن است دادگاه آن دلایل را از فرد نپذیرد.
بنابراین اطلاعاتی که شما با هک کردن ایمیل یا اکانت طرف مقابل یا کار گذاشتن غیرقانونی دستگاه ضبط صدا یا تصویر در محل اقامت، دفتر کار یا خودروی وی به دست بیاورید، در دادگاه مورد پذیرش نخواهد بود و در شکل‌های شدیدتر ممکن است این‌گونه اقدامات بر علیه خودتان استفاده شود.
النهایه اینکه؛ در پاسخ به یک رفتار مجرمانه، نباید دست به اقدامات مجرمانه‌ی متقابل بزنیم.
