تدليس يا فريب در ازدواج

همه چيز درباره “تدليس يا فريب در ازدواج” 

زن و مرد از فريب يكديگر نهی شده‌اند، علاوه بر آن، فريب دارای پيامدهای حقوقى نيز مى ‌باشد. راهی كه شارع مقدس برای جبران اين ضرر پيش بينی نموده، حق فسخ نكاح است.

ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی بيان می ‌دارد: هرگاه در يكى از طرفين صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود كه طرف مذكور فاقد وصف مقصود بوده، برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذكور در عقد تصريح شده يا عقد متباينا بر آن واقع شده باشد. 

نمونه‌هایی از تدليس عبارتند از:

🔹مردی كه سواد اندکی در حد خواندن و نوشتن داشته و نيز به واسطه سانحه‌ای كه در کودکی برايش اتفاق افتاده، گردنش كج بوده است، بـه خواستگاری دختری می ‌رود و در مراسم خواستگاری خود را ديپلمه معرفی می ‌نمايد و گردن خود را بسته و وانمود می ‌كند كه موقتا دچار گردن درد شده است، پس از ازدواج همسر او متوجه فريب شوهر شده، به دادگاه مراجعه نموده و تقاضای فسخ نكاح می كند.

🔸زنی قبلا ازدواج كرده و شش ماه زندگی زناشویی داشته است، پس از طلاق، شناسنامه المثنى گرفته و خود را دوشيزه معرفی می ‌نمايد، بعد از ازدواج، همسرش متوجه ازدواج قبلی زن می ‌شود. اما به دليل آنكه مهريه زن سنگين بوده و شوهر از نظر اقتصادی توان پرداخت آن را نداشته، از طلاق منصرف مى‌شود. اما به دليل برخورد غيرصادقانه همسرش، خشمگين بوده و بنای ناسازگاری با زن را گذاشته است، زن تحمل نكرده و از دادگاه تقاضای طلاق كرده است.

🔹دختری پس از ازدواج متوجه شده كه همسرش او را فریب داده و در خارج از كشور همسر دارد و اكنون مجهول‌المكان است و مدتی است كه نفقه پرداخته نكرده است.

🔸دختر دارای لكه‌ای قهوه‌ای رنگ بر روی پوست پا در پشت زانو است، همسرش بعد از ازدواج از ادامه زندگی با زن منصرف شده است، اما به دليل مهريه سنگين زن، توان طلاق و پرداخت مهريه را ندارد، به دادگاه مراجعه نموده و ادعای تدليس زوجه را نموده و عنوان می ‌كند، همسرش دارای نقص زيبایی می ‌باشد و اين مطلب را به او نگفته است، بنابراين تقاضای فسخ نكاح دارد.

🔹مردی كه معتاد به مشروب و ترياک بوده، خود را سالم وانمود كرده، پس از ازدواج زن متوجه شده و تقاضای جدایی دارد.

🔸مردی به دادگاه مراجعه كرده و در تقاضاى فسخ نكاح ادعا می ‌كند، همسرش ازدواج قبلی خود را از او مخفی داشته است و در شناسنامه المثنی او نيز، اثری از اين موضوع نبوده است، زن ادعا می ‌كند كه حقيقت را در گفتگوی خصوصی قبل از عقد با همسرش در ميان گذارده و شوهر با علم به اين موضوع اقدام به ازدواج با او نموده است، از زن دليل اين ادعا خواسته شده و زن قادر به اثبات آن نيست.

به هر حال تدليس به چيزي اطلاق می ‌شود كه سبب ابهام امر بر فرد فريب خورده مى‌ گردد.

همچنين موارد ديگری كه فريب در ازدواج محسوب شده و باعث ايجاد حق فسخ مى شود:

اگر هریک از عيوب ذيل حين عقد در مرد بوده و زن از آن بی خبر بوده است:

۱⃣ جنون (ديوانگی)

۲⃣ خصاء (بيماری جنسی)

۳⃣ عنن به شرط اينكه ولو یک بار عمل زناشویی را انجام نداده باشد.

۴⃣ مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای كه قادر به عمل زناشويی نباشد.

و اگر هریک از عيوب ذيل حين عقد در زن بوده ولی مرد از آن بی خبر بوده است:

۱⃣ جنون (ديوانگی)

۲⃣ قرن (بيماری جنسی)

۳⃣ برص (بیماری پوستی)

۴⃣ افضاء (بیماری جنسی)

۵⃣ زمين گيری

۶⃣ نابينایی از هر دو چشم

مجازات

در مقابل فريب در ازدواج دو راهكار وجود دارد؛

۱⃣ فرد فريب خورده يا می تواند از طريق كيفری شكايت كند كه در اين صورت ۶ ماه الى ۲ سال حبس تعيين می شود.

۲⃣ يا می ‌تواند اقدام حقوقی كرده تقاضاى حق فسخ كند. فسخ ازدواج تشريفات خاص طلاق را ندارد و فريب خورده می ‌تواند به راحتی نكاح را فسخ كند.

اختيار فسخ فوری است بدين معنى كه طرفی كه حق فسخ دارد اگر بعد از اطلاع نكاح را فسخ نكند اين حق او ساقط می شود البته به اين شرط كه علم به اين حق فسخ و علم به فوريت آن داشته باشد. تشخيص مدتی كه برای امكان استفاده از اين حق لازم بوده به نظر عرف و عادت است.

اقتباس از: پایگاه حقوقی دادگر