مقدمه: در دعاوي مدني معمولاً اين پرسش براي طرفين دعوي پيش مي آيد كه آيا با دريافت اخطاريه بايد در جلسه محاكمه مدني ( حقوقي ) حضور داشته باشند حضور يا عدم حضور آنان چه تاثيري بر روند رسيدگي دادگاه دارد آيا با عدم حضور، حقوقي از آنان ضايع مي شود در اين مطلب درحد امكان به اين پرسش ها پاسخ مي دهيم.
*جلسه دادرسي
جلسه دادرسي جلسه اي است كه در آن موجبات رسيدگي براي دادگاه فراهم باشد و هنگامي موجبات دادرسي فراهم مي شود كه دادخواست به درستي تنظيم و به ثبت رسيده باشد. وقت دادگاه به طرفين به درستي ابلاغ شود، يا اين كه طرفين از زمان محاكمه مطلع باشند و يا به دادگاه لايحه فرستاده باشند كه اين امر دلالت بر اطلاع آنان از زمان دادرسي دارد.بنابراين اگر وقت دادرسي به طرفين ابلاغ نشود و يا اگر ابلاغ شده امر ابلاغ صحيح نباشد (براي مثال بعد از وقت محاكمه امر ابلاغ صورت گيرد) موجبات دادرسي فراهم نيست مگر آنكه طرفين دعوي يا وكلاي آنان در جلسه محاكمه حاضر باشند و يا به دادگاه لايحه فرستاده باشند.هر يك از طرفين دعوي حقوقي، چه خواهان و چه خوانده مي توانند به جاي خود وكيل به دادگاه معرفي كنند اما اگر به تشخيص دادگاه حضور خواهان يا خوانده و يا هر دو نفر لازم باشد در اين صورت بايد شخصاً حاضر شوند.
اگر موجبات رسيدگي براي دادگاه فراهم نباشد چه تصميمي براي رسيدگي به پرونده اتخاذ مي شود؟
در اين حالت دادگاه ناگزير به تجديد وقت محاكمه است كه معمولاً موجب نارضايتي مراجعه كنندگان و طولاني شدن رسيدگي هم مي شود و اين نقص در واقع به سيستم ابلاغ اخطاريه و احضاريه كه توسط مامورين انتظامي صورت مي گيرد، بر مي گردد.
اگر دادگاه براي اخذ توضيح حضور اصحاب دعوي، چه خواهان و چه خوانده و يا هر دو را لازم بداند و طرفين به اين امر توجه نكنند چه تصميمي از سوي دادگاه گرفته مي شود
قبل از هر چيز بايد دانست كه دادگاه بدون جهت نمي تواند حضور فيزيكي اصحاب دعوي را در دادگاه خواستار شود و از طرفي دادگاه بايد علت اخذ توضيح را در صورت جلسه بياورد و اين موضوع در اخطاريه شخص كه بايد حضور پيدا كند آورده شود.
از اين رو صرف عدم حضور اصحاب طرفين يا وكلاي آنان در جلسه محاكمه مانع رسيدگي از سوي دادگاه نيست و دادگاه بايد در خصوص خواسته خواهان تصميم گيري كند.
در موردي كه دادگاه نياز به توضيح از خواهان دارد و نامبرده در جلسه دادگاه حاضر نشود و با اخذ توضيح از طرف مقابل او ( خوانده) هم دادگاه نتواند راي بدهد، دادگاه دادخواست خواهان را باطل مي كند.
غير از مورد گفته شده يعني فراهم نبودن موجبات رسيدگي، امكان تجديد دادگاه وجود دارد
در موارد ذيل امكان تجديد جلسه دادگاه وجود دارد:
۱- در صورتي كه خوانده تا پايان جلسه اول محاكمه دلايلي بياورد كه دفاع از آن براي خواهان جز با ارائه سند و دلايل جديد ممكن نيست، در اين صورت با تقاضاي خواهان و تشخيص موجه بودن آن از سوي دادگاه وقت مناسب به خواهان داده مي شود.
۲- دادگاه مي تواند به درخواست و رضايت طرفين دعوي فقط براي يك بار جلسه را به تاخير بياندازد.
۳- در صورتي كه سندي كه خوانده در مقام دفاع و پاسخ به ادعاي خواهان ارائه مي دهد عادي باشد و مورد انكار خواهان قرار گيرد و خوانده نتواند به واسطه كمي مدت يا دلايل ديگر اصل سند عادي استنادي اش را ارائه دهد، حق دارد تاخير جلسه را درخواست كند.
در اين صورت با تشخيص دادگاه وقت رسيدگي تجديد مي شود ولي اين وقت به صورت فوق العاده و خارج از نوبت خواهد بود.
۴- دادگاه جهت كشف واقع يا بررسي دلايل طرفين ناگزير به تعيين جلسه ديگر شود، به طور مثال براي معاينه محل يا تحقيق از گواهان و …
چنانچه به هر دليلي در وقت تعيين شده، دادگاه تشكيل نشود يا دادگاه مانعي براي رسيدگي داشته باشد وقت بعدي چگونه تعيين مي شود
به دستور دادگاه دفتر بايد نزديك ترين وقت رسيدگي ممكن را تعيين كند و در مواردي كه عدم تشكيل جلسه دادگاه منتسب به طرفين نباشد وقت رسيدگي حداكثر ظرف دو ماه خواهد بود.
عدم حضور طرفين در جلسه دادگاه چه آثاري در بر خواهد داشت
همان طور كه اشاره كرديم اصولاً حضور طرفين دعوي در محاكمه مدني (حقوقي) الزامي نيست مگر آنكه دادگاه جهت اخذ توضيح حضورشان را ضروري بداند و خواهان يا خوانده مي توانند با فرستادن لايحه نسبت به اعلام خواسته و مدافعات خود اقدام كنند. با اين حال حضور شخص خواهان يا خوانده و يا وكلاي آنان در پاره اي از موارد مؤثر است، براي مثال: خواهان بايد اصل اسنادي را كه رونوشت آنها را به دادخواست ضميمه كرده در جلسه دادگاه حاضر كند والاچنانچه اين اسناد عادي باشند و طرف مقابل نسبت به آنها ترديد و تكذيب كند و خواهان دليل ديگري هم ارائه نكرده باشد، دادخواست او باطل مي شود.
در فرض بالا اگر خوانده در پاسخ به ادعاي خواهان به سند عادي استناد كند و خواهان منكر آن باشد و اصل سند ارائه نشود، سند مزبور از شمار دلايل خوانده خارج مي شود.
*پرسش از گواهان طرف مقابل در دادگاه
*اداي سوگند در دادگاه
جلسه اول دادرسي چه اهميتي براي اصحاب دعوي دارد
در جلسه اول دادرسي مزايايي براي طرفين وجود دارد كه عدم توجه به آن در پاره اي از موارد غير قابل جبران است براي مثال:
*هر گونه ايراد و اعتراضي بايد تا پايان اولين جلسه دادرسي به عمل بيايد، براي نمونه اعتراض به بهاي خواسته از سوي خوانده.
*اظهار جلب شخص ثالث به دعوي تا پايان جلسه اول دادرسي و طرح دعوي جلب ثالث تا سه روز پس از آن.
*تقديم دادخواست متقابل از سوي خوانده تا پايان جلسه اول دادرسي امكان پذير است.
*ادعاي جعليت نسبت به سند تا پايان جلسه اول.
برداشت از: کانال فوق تخصصی نگارش حقوقی
