مقدمه: کارگران اصلی‌ترین رکن در حوزه تولیدات کشور محسوب می‌شوند؛ به همین جهت باید از این قشر در مواردی که دچار ضعف غیرارادی مانند بیماری هستند، حمایت ویژه‌ای صورت گیرد.
ممکن است کارگران در زمانی که مشغول به‌کارند، دچار بیماری چه ناشی از کار و چه غیر آن بشوند. در قانون کار تمامی مرخصی‌ها را بررسی کرده ؛ اما در مورد مرخصی استعلاجی به قانون تامین اجتماعی و موارد آن ارجاع داده است که بررسی خواهیم کرد. البته حمایت‌های قانونی از کارگر بیمار به مرخصی ختم نمی‌شود…
ماده ۷۴ قانون کار: مدت مرخصی استعلاجی، با تایید سازمان تامین اجتماعی، جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب خواهد شد.
بر طبق این ماده، مدت مرخصی هر مقدار که تعیین شود در سابقه‌ی کاری کارگران لحاظ می‌شود. برای مثال کارگری در آخرین سال کاری خود دچار بیماری شده و براساس تشخیص سازمان تامین اجتماعی برای درمان، ۶ ماه مرخصی استعلاجی دریافت می‌کند، پس از بازگشت به کار با شش ماه مشغول بودن به کار، بازنشسته می‌شود و نیازی نیست آن شش ماهی که در حال درمان بیماری خود بوده را جبران کند. اما در مورد دستمزد کمی متفاوت است که در قانون تامین اجتماعی بررسی خواهد شد.
از سوی دیگر ماده ۵۹ قانون‌تامین اجتماعی مقرر میدارد: بیمه‌شدگانی که تحت معالجه و یا درمان‌های توان‌بخشی قرار می‌گیرند و بنا به تشخیص سازمان تامین خدمات درمانی موقتا قادر به کار نیستند به شرط عدم اشتغال به کار و عدم دریافت مزد یا حقوق استحقاق دریافت غرامت دستمزد را با رعایت شرایط زیر خواهند داشت:
الف – بیمه شده بر اثر حوادث ناشی از کار و غیر ناشی از کار یا بیماری‌های حرفه‌ای تحت درمان قرار گرفته باشد.
ب – در صورتی که بیمه شده به سبب بیماری و طبق گواهی پزشک احتیاج به استراحت مطلق یا بستری شدن داشته باشد و در تاریخ اعلام‌بیماری مشغول به کار بوده و یا در مرخصی استحقاقی باشد.
شرایط استفاده از غرامت دستمزد چیست؟
هر کارگری که بیمه‌شده‌ی تامین اجتماعی باشد (کارگران مشغول به کار باید از طرف کارفرما به سازمان تامین اجتماعی معرفی شوند وگرنه تخلف محسوب می‌شود) زمانی که مشغول به کار است یعنی در زمان قرارداد کار باشد و از کارفرمای خود مزد دریافت کند، اگر دچار بیماری شود، یعنی بیماری‌ای که بنا به تشخیص سازمان تامین اجتماعی شخص قادر به کار نباشد، سازمان تامین اجتماعی در برابر حق بیمه‌ای که دریافت می‌کند به‌عنوان یکی از خدمات، در ایام بیماری کارگر مبلغی با عنوان غرامت دستمزد پرداخت می‌کند. مسلما مجوزهایی مانند استراحت بعد از عمل زیبایی شامل این موارد نمی‌شود.
اگر کارفرما در ایام بیماری به کارگر مزد پرداخت کند، دیگر کارگرِ بیمار مستحق دریافت غرامت دستمزد نمی‌شود. اگر بیماری دچار از‌کار‌افتادگی کلی شود، دیگر مشمول این ماده نخواهد بود و سازمان تامین اجتماعی بر اساس قواعد از کارافتادگی عمل می‌کند.
ماده۶۲ قانون تامین اجتماعی: مدت پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری و میزان‌آن بشرح زیر می‌باشد:
غرامت دستمزد از اولین روزی که بیمه‌شده بر اثر حادثه‌یا بیماری حرفه‌ای و به موجب تشخیص سازمان تامین خدمات‌درمانی قادر به کار نباشد پرداخت خواهد شد. در مواردی که‌عدم اشتغال به کار و معالجه به سبب بیماری باشد در صورتی‌که بیمار در بیمارستان بستری نشود غرامت دستمزد از روز چهارم‌پرداخت خواهد شد.
پرداخت غرامت دستمزد تا زمانی که بیمه‌شده به تشخیص‌سازمان تامین خدمات درمانی قادر به کار نبوده و به موجب مقررات این قانون از کارافتاده شناخته نشده باشد ادامه خواهد یافت.
غرامت دستمزد بیمه‌شده‌ای که دارای همسر یا فرزند یا پدر و مادر تحت تکفل باشد به میزان سه چهارم آخرین مزد یا حقوق‌روزانه او پرداخت می‌گردد.
غرامت دستمزد بیمه‌شده‌ای که همسر یا فرزند یا پدر و مادر تحت تکفل نداشته‌باشد معادل دو سوم آخرین مزد یا حقوق روزانه او می‌باشد مگر اینکه بیمه شده به هزینه سازمان تامین خدمات درمانی بستری شود که در اینصورت غرامت دستمزد معادل یک‌دوم آخرین مزد یا حقوق روزانه وی خواهد بود.
هرگاه سازمان تامین خدمات درمانی بیمه‌شده‌ای را برای معالجه به شهرستان دیگری اعزام دارد و درمان او را به طور سرپائی انجام دهد علاوه بر غرامت دستمزد متعلق معادل صددر صد غرامت دستمزد روزانه هم بابت هزینه هر روز اقامت او،پرداخت خواهد شد. در صورتی که به تشخیص پزشک معالج مادام‌که بیمار احتیاج به همراه داشته باشد علاوه بر مخارج مسافرت معادل پنجاه درصد حقوق یا دستمزد بیمه‌شده نیز به همراه بیمار از طرف سازمان پرداخت خواهد شد.
پرداخت غرامت دستمزد چه زمانی است؟
در هر شرایطی غرامت دستمزد از روز اول پرداخت می‌شود به غیر از موردی که کارگر به جهت بیماری در بیمارستان بستری نشود. اگر کارگر در بیمارستان بستری نشود و سازمان تامین اجتماعی تشخیص دهد که به استراحت و درمان بدون مراقب بیمارستان نیاز دارد، سه روز اولی که سرکار نرفته است را پرداخت نمی‌کند و از روز چهارم مبلغ را پرداخت می‌کند.
مدت پرداخت غرامت دستمزد تا زمانی است که سازمان تامین اجتماعی تشخیص دهد که فرد قادر به کارکردن نیست.
غرامت دستمزد به چه میزان است؟
در مورد مبلغی که به فرد پرداخت می‌شود قانون دو دسته را بیان کرده است: گروه اول آنهایی که همسر یا فرزند یا پدر و مادر تحت تکفل دارند که این افراد به میزان سه چهارم دستمزدی که روزانه دریافت می‌کردند، دریافت خواهند کرد و گروه دوم کسانی که خویشاوندانی که نام برده شد را ندارند و مبلغی که به آنها پرداخت می‌شود درصورتی‌که سازمان تامین اجتماعی هزینه‌ی بستری‌شدن را بدهد یک دوم و درغیر این صورت دو سوم آخرین دستمزدش خواهد بود.
اگر سازمان تشخیص دهد که فرد باید برای درمان، به شهر دیگری برود علاوه بر پرداخت غرامت دستمزد بر اساس شرایط، هزینه‌ی اقامت او را نیز پرداخت می‌کند و اگر پزشک تشخیص دهد که نیاز به بودنِ همراه است، علاوه بر مخارج مسافرت معادل پنجاه درصد حقوق یا دستمزد بیمه شده نیز از طرف سازمان به همراه بیمار پرداخت خواهد شد.
به نقل از: سایت آموزشى مهداد
