🔍شاکی: واژه‌ای است که در پروندههای کیفری بکار برده میشود و خواهان به دعاوی و پروندههای حقوقی مربوط میشود؛ بنابراین هرجا پای جرم و مجازات در میان باشد با شاکی و در سایر موارد با خواهان سر و کار داریم. با این توصیف به فردی که به اتهام ضرب و جرح علیه کسی شکایت میکند شاکی، و شخصی که دادخواست خلع ید علیه فرد دیگری میدهد، خواهان گویند.
🔍مشتکی‌عنه: این عنوان به کسی اطلاق میشود که از او شکایت شده است. در قانون آیین دادرسی کیفری تنها یک مورد از مشتکی‌عنه سخن گفته شده و آن هم در شرایط تنظیم شکواییه است. بر اساس ماده ۶۹ آن مشخصات و نشانی مشتکی‌عنه یا مظنون در صورت امکان باید در شکواییه نوشته شود. در ضمن مشتکی‌عنه می‌تواند در کل بازجویی سکوت کند. حق داشتن وکیل حق دیگری است که وی از آن برخوردار است. اخذ آخرین دفاع نیز حقی است که متهم یا مشتکی‌عنه که در رسیدگی‌های کیفری به وی اختصاص دارد و در مرحله تحقیقات مقدماتی گرفته میشود.
🔍مدعی خصوصی: به شاکی گاهی مدعی خصوصی نیز می‌گویند و کسی است که از ارتکاب جرمی زیانی به وی رسیده است. البته بهجز موارد سرقت و کلاهبرداری، جبران این زیانها نیازمند دادخواست است و تا زمانیکه این دادخواست ارائه نشده، نام وی شاکی و بعد از تقدیم دادخواست، نام او علاوه بر شاکی، مدعی خصوصی خواهد بود. به‌طور مثال چنانچه به دنبال صدور کیفرخواست علیه صادر کننده چک بلامحل، دادخواستِ تقاضای محکومیت به پرداخت وجه چک بهعلاوه خسارات حاصله مطرح شود.
🔍دعوای خصوصی: این دعوی به این دلیل شروع میشود که ارتکاب جرم، علاوه بر اینکه موجب اخلال در نظم و #امنیت_عمومی میشود ممکن است موجب شود که حق شخص یا اشخاص معینی نیز تضییع یا انکار شود، در اینصورت چون این حق، حقی خصوصی است، دعوای ایجاد شده نیز دعوای خصوصی شمرده میشود. به‌طور مثال، ورقه سفید امضا برای تنظیم متن وکالتنامه، امضا شده باشد ولی در بالای امضا، اقرار به دین صاحب امضا نوشته شود، که در اینصورت خیانت در امانت تلقی و جرم به حساب میآید.
همچنین اگر فردی اقدام به تغییر مبلغ مورد توافق در سفید امضا کند نیز مجرم است. مانند اینکه خریداری که فاکتور کالا یا قولنامه‌یی را قبل از تکمیل متن امضا و تحویل داده، ولی فروشنده مبلغ را مغایر با آنچه قبلاً توافق شده بنویسد؛ به اتهام خیانت در امانت قابل تعقیب است.
🔍 سند لازم الاجراء: سند رسمی یا عادی که بدون صدور حکم از دادگاه قابل صدور اجرائیه برای اجراء مدلول سند باشد٬ مانند سند رسمی طلب(مهریه) و چک (در حکم سند لازم الاجراست.)
🔍 سند ذمه ای: سند حاکی از تعهد مدیون به پرداخت وجه نقد یا پرداخت جنس یا تعهد به فعل معین که در اصطلاحات ثبتی در معنی مقابل اسناد مربوط به معاملات با حق استرداد بکار می رود.
🔍 سند وثیقه: سندی است که دلالت بر عقد رهن یا معامله با حق استرداد یا بیع شرط کند که به موجب آن شخصی (اعم ازینکه مدیون باشد یا نه) عین مال منقول یا غیرمنقول خود را وثیقه انجام عملی قرار دهد٬ خواه آن عمل رد طلب باشد خواه عمل دیگر.
🔍 فک رهن: آزاد کردن عین مرهونه از قید رهن ٬ خواه از طریق دادن دین و خواه از طریق ابراء دائن.
🔍 اعراض از رهن: یعنی اینکه مرتهن از وثیقه اش بگذرد زیرا عقد رهن از سوی مرتهن جایز است و او می تواند آن را یک جانبه فسخ کند و حق وثیقه اش را ساقط نماید پس دین با وثیقه او مبدل به دین بی وثیقه می شود و سند رهنی او سند ذمه ای می گردد و مقررات اجرای اسناد ذمه ای بر آن مترتب میشود.
🔍 حق استرداد: حقی است که به موجب آن مدیون می تواند با رد طلب بستانکار مال مورد وثیقه را تحت تصرف کامل خود درآورد.
🔍 سند انتقال اجرایی: بعد از مزایده مال مورد مزایده به موجب سند رسمی به برنده مزایده و یا بستنکار منتقل می شود٬ آن سند را سند انتقال اجرائی می نامند.
🔍 دستور اجراء: یعنی دستور به اجرای سند رسمی و یا در حکم سند رسمی مانند چک که حسب مورد توسط مراجع صالح ثبت یا سردفتر تنظیم کننده سند صادر میشود.
🔍 حق الاجراء: حقی است بصورت پول که دولت از بابت اجرائیه اسناد رسمی می گیرد که پنج درصد مبلغ مورد اجراست.
🔍 مازاد: در اصطلاح ثبتی مازاد بهای ملکی است که زائد بر مقدار طلب بستانکار مقدم باشد و چون معلوم نیست به ملک مورد بازداشت یا مورد وثیقه بستانگار اول بعد از مزایده برای پرداخت طلب او مازادی داشته باشد٬ آن را مازاذ احتمالی هم می نامیده اند.
🔍 فسخ سند: یعنی ثبت انحلال سند رسمی معامله در دفتری که آن سند را به ثبت رسانده است٬ مطابق تشریفات مقرره در قانون ثبت اسناد و املاک.
🔍 مزایده: صورت خاصی از فروش مال است که از مبلغ ارزیابی مال شروع شده و به پیشنهاد کننده بالاترین قیمت واگذار می شود.
🔍 نیابت اجرائی: نیابتی است که اجرای ثبت در حدود قوانین و مقررات جهت انجام امور اجرائی به اداره ثبت محل دیگر که اقامتگاه مدیون یا اموال بدهکار در حوزه آن قرار دارد٬بدهد.
🔍ممنوع الخروج: بدهکاری که‌به دلیل عدم معرفی مال یا عدم دسترسی به اموال وی به درخواست بستانکار وفق مقررات از خروج وی از کشور جلوگیری می شود.
🔍 اعتراض شخص ثالث: شکایت شخصی است نسبت به عملیات اجرائی که از طرفین پرونده اجرائی نمی باشد.
🔍 بازداشت: توقیف کردن اموال جهت اجرای مفاد سند.
🔍صورتجلسه: سندی است که مقامات رسمی در جریان اجرای مفاد سند عملی را در آن ثبت میکنند.
🔍حافظ: کسی که ادارات ثبت و اجرای اسناد رسمی مال توقیف شده را نزد او به امانت می گذارند تا حفظ و نگهداری کند.
🔍 حق الحفاظه: حق الزحمه ای است که به حافظ برابر مقررات تعلق میگیرد.
🔍 قبوض اقساطی: قبوضی است که در معاملات اقساطی و اسناد اجاره به تعداد اقساط مورد تعهد صادر می شود.
کلام کوتاه؛ پیامی بلند
